Twee geiten en een hondenkop

Met lichtelijke tegenzin loop ik naar de kantine. Na de afgelopen paar maanden vind ik het school eten een beetje saai geworden. Er zit niet veel variatie in. De groenten worden elke keer op dezelfde, ietwat saaie, manier klaargemaakt. Tijdens de lunch zijn er geen noodles, alleen maar droge witte rijst. Ik pak een roestvrij stalen dienblad, dat tevens dienstdoet als bord (zo eentje die je in films ziet, waar gevangenis voedsel op wordt gekwakt) en twee eetstokjes. Ik ga in de rij staan en zie dan iets liggen op een schaal dat ik nog niet eerder heb gezien. Ik buig nieuwsgierig naar voren om te kijken wat het is. Ik zie mijn collega’s ook voorover buigen om datgene wat er op die schaal ligt beter te bestuderen. Verbaasde blikken die op die ene schaal blijven rusten. Iedereen is er stil van, van deze culinaire creatieve uitspatting van de kok(s). Het lijken gefrituurde balletjes. Voorzichtig pakt iemand een balletje en legt het op zijn bord. Ik twijfel nog. Het ziet er wel lekker uit, maar wat nou als het vlees of vis is. Ik vraag aan mijn collega’s wat het is, maar niemand weet het.

Met een kleine twijfel leg ik dan toch 4 balletjes op mijn bord. Ik schuifel langzaam verder langs de schalen met groente en vlees. ‘Stel nou dat deze balletjes lekker zijn, zou ik dan straks nog een keer langs kunnen lopen om meer balletjes te halen?’ Ik besluit om ter plekke in de rij alvast te proeven. Ik neem een klein hapje van het gefrituurde balletje en het smaakt verrassend goed. Volgens mij is het een gefrituurd rijstdeeg balletje met minuscule stukjes groente, lichtelijk gekruid. Bij de tweede bak balletjes schep ik mijn halve bord vol. Dit is wel de traktatie van de maand of van het semester. Even verderop, achter de glazen wand die de kantine scheid van de keuken, zie ik de koks tevreden glimlachen achter hun mondkapjes.

Een paar collega’s schuiven bij mij aan tafel aan en ook zij zijn onder de indruk van dit nieuwe gerecht. Al lijkt één collega het saai te vinden, ze zegt dat er geen vlees in zit. Ik bestudeer een half aangegeten balletjes nogmaals en zie dan toch wel een minuscuul stukje vlees zitten, maar dat maakt niet uit, als flexitariër eet ik dat wel op.

Als vegetariër heb je het hier overigens niet makkelijk. Overal wordt vlees aan toegevoegd en volgens mij doet men dat voor de smaak. Men voegt hier (varkens)vlees toe aan de omelet en zelfs aan de tofu. Tofu is hier blijkbaar geen gerecht voor vegetariërs, maar (gewoon) een bron van eiwitten. En om een tofu gerecht op smaak te brengen, voegt men hier varkensvlees eraan toe. Mijn collega Cindy vertelde me een keer, dat ze boeddhist is en daarom geen vlees eet. Al heb ik het idee dat vegetarisch zijn hier anders wordt geïnterpreteerd dan in andere landen.

En nu ga ik als flexitariër iets schrijven over vlees en vis. En je zult misschien denken ’Waarom?’. Omdat ik het interessant vind om het verschil te zien tussen culturen. Dat eigenlijk niet alleen een verschil is tussen culturen, maar ook tussen generaties. Zo bereidde mij oma lang geleden een keer kippensoep, waarin ook nog de nieren en het hart van de kip ronddreven en wij als kleinkinderen gruwelden van dit beeld. Onze opa ons liet zien dat je dat gewoon op kunt eten. Ooit aten mensen in Nederland ook de tong van de koe en weet mijn opa precies te beschrijven hoe je een kip of een haas moet slachten. Ik zelf ben een beetje verwend, want ik eet niet alles en als ik dan een keer een stukje kip koop, zal het alleen een kipfiletje zijn dat ontdaan is van alle ‘viezigheden’ en verpakt in een plastic bakje.

Vlees en vis, dat ligt hier niet alleen in een plastic bakje in de supermarkt. Vis, krab en kreeft zwemt meestal nog levend rond in aquaria in de supermarkt. Als je vis wil kopen voor het avondeten, wordt het ter plekje doodgeslagen op de grond. De levende vis wordt gevangen met een visnetje en met een grote zwaai zwiept de supermarktmedewerker de vis op de grond. Dood en klaar om verkocht te worden. Vlees en kip hangt hier aan vleeshaken in de openlucht. Soms nog herkenbaar als karkas, soms alleen nog een kop of een poot.

Onlangs bracht ik een bezoekje aan ‘the walled city of Nantou’. Ik betrad de stad via een oude stadspoort en kwam in de hoofdstraat terecht. Ik draaide mijn hoofd naar rechts en zag daar twee geitenkoppen en een hondenkop liggen. Ik vroeg, ter bevestiging, aan Dzordze of dat een hondenkop was. Hij zei dat het een varkenskop was. Ik zei “Nee, een varken heeft een ronde neus en ander soort tanden.” Deze kop had echt de scherpe tandjes als van een hond. Even verderop aan de linkerkant lag een tweede hondenkop.

Ik was in de veronderstelling dat hondenvlees alleen in het zuiden van China werd gegeten. Maar Shenzhen is een smeltkroes van mensen uit alle hoeken van het land. Mensen hebben hun eigen ‘keuken’ meegenomen en dus wordt er ook hondenvlees gegeten. Hondenvlees wordt gegeten omdat het ‘gezond’ zou zijn in de winter, zo geloofd men dat hier. Het zou verwarmend zijn. Wat ik heb begrepen is dat een hond eerst wordt gemarteld, zodat er adrenaline vrij komt in het lichaam en vooral die adrenaline zou gezond of lekker zijn. Na de marteling wordt de hond pas geslacht. Hondenvlees is duur en een delicatesse en zal om die reden hopelijk niet verwerkt worden in het school eten. Ook van ezel vlees wordt geloofd dat het gezond is in de winter, dat vertelde iemand. (Toen ik zocht naar achtergrondinformatie op Google vond ik alleen iets over ezelhuiden)

Afgelopen week wandelden Heleen en ik een stukje rondom school. Ik wilde kijken bij iets wat op een markt leek. We liepen langs wat kledingkraampjes en toen we een grote koude hal binnenliepen, stonden we op een vlees- en groentemarkt. En alhoewel we eigenlijk allebei dat geslachte vlees niet wilden zien, waren we ook nieuwsgierig. Dus we liepen een rondje. Varkenspoten, varkensoren, een varkenskop ontdaan van de huid, in twee helften gehakt, maar nog wel met een oog dat ons ‘aankeek’, darmen, maag, twee geitenkoppen, een compleet geitenkarkas met nog een beetje haar achter het oor en toch ook weer een hondenkop. We schuifelen langzaam langs andere kraampjes met potten en pannen en een man wijst mij erop dat ik wel erg lang ben. Wij kijken met verbazing naar het vlees, de verkopers kijken met verbazing naar ons, want zo vaak loopt hier geen buitenlander en zeker geen twee. Om het beeld van de stukken vlees even weg te krijgen lopen we langs de groenteafdeling om vervolgens de koude hal te verlaten, terug de zon in.

Op een zaterdag gaan we terug naar Nantou, om de rest van de stad te bekijken en om toch nog even een foto te maken van de hondenkop. We zien er één liggen, weer in het gezelschap van twee geitenkoppen. Op de schaal ernaast liggen twee magen, dat wordt hier ook gegeten. Nu ik toch foto’s aan het maken ben, ga ik ook even bij de viswinkel ernaast kijken. Ik fotografeer drie in stukken gehakte vissen, ontdaan van kop en staart en de romp in tweeën gespleten. Als ik mijn camera voor mijn gezicht weghaal en de vis met het echte oog bekijk, zie ik dat het hart nog klopt. Alle drie de harten kloppen nog en ik roep de rest erbij. Ik vraag aan Heleen hoe dat kan, ik dacht dat het hart gestuurd werd door de hersenen. Maar Heleen zegt van niet en ze zegt dat het kan kloppen dat het hart nog klopt. Als er nog zuurstof in het bloed zit, gaat het hart nog even door. Verser dat dit kun je een geslachte vis niet krijgen.

Ik zou ervan kunnen gruwelen en het niet goed kunnen keuren, omdat het dierenmishandeling is. Maar het is zoals het is en mensen lijken het hier een attractie te vinden. Zo gedroegen wij ons ook in Nantou bij de vlees- en viswinkels, als nieuwsgierigen met een camera in de aanslag. Zo werd er onlangs voor mijn supermarkt een grote vis geslacht. Heleen maakte een foto, toen de vis nog in één stuk en levende op straat lag. Een grote groep nieuwsgierigen had zich eromheen verzameld om de slachting te bekijken, Heleen liep weg.